1)- Con = Động Vật ; Cái = Tĩnh Vật .

2)- Cái này do thời xưa họ tránh gọi trực tiếp người đó vì sợ ma quỉ bắt đi. Thí dụ như gọi tên của đứa đầu lòng thay vì gọi tên trực tiếp người đó. Khi còn nhỏ họ gọi " Cái Lan " . Cái đây nghĩa là "Mẹ" chứ không là vật dụng . "Con dại Cái mang" con ngu thì mẹ phải chịu hệ lụy. Gọi " Mẹ Đĩ " không có nghĩa là mẹ đi làm đĩ nhưng là tiếng gọi vợ âu yếm .

3)- Cho trái thì kêu là bông hoặc có thể nhậu được , ăn được, xài được kêu là bông. Không ăn nhưng để ngắm thì kêu là hoa . Ăn Hoa xong kêu nó là bông .

A - Tại sao dùng con tại sao dùng cái
Dùng "con" trước những danh từ động
Dùng "cái" trước những danh từ tĩnh
VD: Con sông vì sông "chảy" nên mang khái niệm động vì thế dùng con
Cái hồ vì hồ đứng yên nên dùng cái
Con đường vì đường dùng để đi nên gắn với chuyển động
Cái bóng vì bóng là phản chiếu của người hoặc vật nên nó ko di chuyển
B - Tại sao người miền nam gọi "con lan" còn bắc gọi "cái lan": cái này cũng là tập tục thói quen phát âm của từng vùng miền nè! nên ko có câu trả lời!
C - Ngoài bắc vẫn gọi tên các loại hoa là "hoa" VD: hoa lan, hoa huệ, hoa hồng
Trong nam thì lại gọi hoa là bông: Đó là do tập tục thui
Tại sao ko gọi "hoa gòn" mà gọi "bông gòn" vì thực chất nó là một loại bông cứu thương dùng trong y tế nó ko phải hoa.
Sao gọi "Bánh bông lan" mà ko gọi "bánh hoa lan" đó là 1 loại bánh nó được làm từ bột và tơi xốp như bông và có mùi thơm như hoa lan nên được gọi là Bông Lan! Bông Lan ở đây ko ám chỉ loại hoa mà là tên 1 loại bánh!
Sao gọi "Chuyện tình hoa ngọc lan": là ám chỉ 1 loài hoa có tên Ngọc Lan! như đã giải thích bên trên

Thật là khó mà xác định được chính xác tuyệt đối câu trả lời,vì ngôn ngữ thì ko có quy tắc chung nào cả,hơn nữa cái gì cũng có ngoại lệ (toán học, lý học, hoá học...etc) cho nên văn học cũng ko là ngoại lệ.Vả lại câu đố còn bị thiếu 1 cái vô cùng quan trong trong ngôn ngữ học đó là ngữ cảnh (situation),mỗi từ khác nhau trong 1 số ngữ cảnh nhất định, nhất là văn nói,mình ở VN học tiếng Anh cũng vậy, thầy luôn nhấn mạnh chuyện sử dụng từ tương ứng ngữ cảnh, chứ nếu mà đem xét cô lập thế này thì hơi khó.Tuy nhiên theo suy luận thì MSR xin trả lời theo suy nghĩ của mình như sau:
A.Dùng "con" khi:
1.Là động vật (riêng rẽ) (con người, con cá, con chim...)nhưng khi ko riêng rẽ mà ở số nhiều thì có thể dùng: bầy chim, bầy cá, thậm chí là bầy người..
2.Là con gái (đối với người):Con Hoa, Con Lan...
3.Những thứ dài dài :con sông, con thuyền,con dao...
4.Là 1 ngôi trong xưng hô và mối quan hệ huyết thống:ví dụ xưng hô với ba mẹ, cô chú, người lớn tuổi hơn (con chào ông!; " con xin ơn trên cho con lấy được người con yêu suốt đời" kaka)
5.Ngoại lệ: con lăn, con ốc (đinh vít,ko phải ốc luộc ăn à nha^^), con trỏ, con thoi, con quay, con suốt,...
Dùng " cái" khi:
1.Thường chỉ tên đồ vật riêng rẽ(single things)(trên 90%): cái kim, cái ca,cái đĩa, cái máy tính...
2.có thể dùng thay cho từ "chiếc" (trong trường hợp chỉ 1 vật đơn-single thing): chiếc hôn -cái hôn, chiếc hài- cái hài,chiếc thuyền-cái thuyền..
B.Lý do cũng khó mà diễn tả, mình nghĩ từ cái trong "Cái Lan" trong xưng hô miền Bắc là do khẩu ngữ tiếng địa phương) , từ "cái" thêm vào như 1 từ đệm (giống a/an/the trong English),nhiều khi trừu tượng, vô hình,unidentified, ví dụ: "Biết nhau cái thuở ban đầu, "cái khó là chúng ta ko biết đường", rõ ràng 2 câu trên từ "cái" chỉ là từ đệm, ko xác định được "cái" là cái gì,ko sờ, nắn..được..ko như cái kim, cái búa..như phân tích ở trên!
C.Bông với hoa nếu mà chỉ cơ quan sinh sản của thực vật bậc cao (xét về mặt sinh học ) là như nhau,mình học về sinh học nên mình sure cái này.Còn khoản khác thì mình nghĩ:
Hoa:
1.Dùng 1 số từ đặc biệt( thường dùng trong phép tu từ ẩn dụ chỉ con người-thường là con gái):Hoa hậu (ko ai gọi bông hậu),Hoa khôi,..
2.Tên Riêng: Người tên Bông , kẻ tên Hoa, ai cấm kakaka, ngoài ra:Bánh bông lan chẳng hạn, nếu mà người đầu tiên tạo ra cái bánh này mà ngta gọi là bánh hoa lan thì chắc chắn bây giờ tên của nó là BÁNH HOA LAN haha, ngày xưa đi học lớp 3 ,sách Tiếng việt có câu chuyện Đặt tên cây Thì là đó, ông trời mới ngẫm nghĩ đặt tên cho 1 loài cây, đang suy nghĩ lẩm bẩm "tên con thì là..thì là..thế là cái cây nó tưởng tên nó là "Thì là" cho nên tên riêng thì ko có gì để bàn!!
3.Thường Dùng trong các tính từ ghép :xa hoa, gấm hoa, trăng hoa, ba hoa,hoa mĩ...etc
Bông:
1.Dùng chung : hoa lan- bông lan ,hay dùng lắm chứ sao ít được,thậm chí người ta còn gọi hoa lan nhiều hơn cả bông đó chứ (ví dụ của HL này hơi bị sao sao ấy nha)
2.Một số từ riêng (ít gặp) lông bông,..vv
3.1 loại Chất liệu (material):vải bông, bông gòn..
4.Tính từ chỉ độ xốp: xốp như bông (ko ai nói xốp như hoa)..
Mấy cái này mà đưa ra phân tích thì chuyên gia phân tích cũng cả ngày ko ra đó, vì tiếng Việt vô cùng phong phú và phức tạp,trên đây chỉ là cách giải thích chủ quan, hay gặp trong đời sống, dĩ nhiên ko theo khuôn khổ nào và nhiều vô vàn ngoại lệ và còn liên quan đến văn hoá nữa, 1 người nước ngoài học Tiếng việt có học cả đời cũng ko như ng Việt Nam dc và ngược lại,chút suy nghĩ của mình!